Η εξαμηνιαία περιοδική έκδοση για τις διεθνείς τάσεις “Με ευρυγώνιο φακό” κυκλοφορεί στο πλαίσιο της θεματικής Ευρώπη & Κόσμος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, σε επιμέλεια του Ανδρέα Μαράτου, επιστημονικού συνεργάτη και μέλους του ΙΝΠ.

Σκοπός της έκδοσης είναι να παρουσιάζει στο ελληνικό κοινό πλευρές των διεθνών εξελίξεων και τάσεων, σε διάλογο, αλλά όχι σε εξάρτηση από την τρέχουσα κάθε φορά επικαιρότητα. Αξιοποιώντας συμβολές και αναλύσεις μιας ευρείας ομάδας συνεργατών, σταθερών και μη, από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με διαφορετικές προσεγγίσεις και αφετηρίες (επιστημονικές, αλλά και πολιτικές), επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε αυτό που λέει ο τίτλος της έκδοσης: έναν ευρυγώνιο φακό, για να προσεγγίσουμε τον ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο στον οποίο ζούμε.

 

Το ΤΕΥΧΟΣ #5 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 είναι αφιερωμένο στη Λατινική Αμερική.

Ειδικά το τεύχος αυτό κυκλοφορεί σε συνεργασία με το Λατινοαμερικανικό Συμβούλιο Κοινωνικών Επιστημών (CLACSO). Πρόκειται για θεσμό με δικτυακή οργάνωση που συγκεντρώνει 680 ερευνητικά κέντρα και ακαδημαϊκά προγράμματα (μεταπτυχιακά και διδακτορικά) σε διάφορους τομείς των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αφρική και την Ευρώπη. Η έδρα του βρίσκεται στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Μέσα από την προώθηση της έρευνας και της διδασκαλίας των κοινωνικών επιστημών και τις ευρύτερες συνεργασίες το Συμβούλιο επιδιώκει να συμβάλλει ουσιαστικά στον κριτικό και πλουραλιστικό αναστοχασμό για τα δομικά προβλήματα των λατινοαμερικανικών κοινωνιών και την επαρκή διάδοση της γνώσης μεταξύ των κοινωνικών δυνάμεων και κινημάτων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Πρόσφατα, τοδίκτυο transform! Europe, στο οποίο συμμετέχει και το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, έγινε επίσημα μέλος του CLACSO.

Επτά από τα κείμενα του τεύχους γράφτηκαν από στελέχη και συνεργάτες του CLACSO ειδικά για το αφιέρωμά μας ενώ ένα ακόμα αποτελεί αναδημοσίευση από το περιοδικό JacobinLat άρθρου που γράφτηκε αμέσως μετά το δημοψήφισμα για το νέο Σύνταγμα της Χιλής. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει επίσης ένα κείμενο του προέδρου του ΔΣ του Ινστιτούτου Κώστα Δουζίνα για τις πρόσφατες εκλογές στη Βραζιλία και την οριακή νίκη Λούλα καθώς και τη συνέντευξη που πήρε η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Μαρία Χαϊδοπούλου Βρυχέα από τρεις Χιλιανές ακτιβίστριες για την πολιτική κατάσταση στη Χιλή μετά την απόρριψη του νέου Συντάγματος από το δημοψήφισμα της 4ης Σεπτεμβρίου 2022.

Η πανδημία ανέδειξε με νέους όρους και με τρόπο καταλυτικό και στη Λατινική Αμερική, τις εκρηκτικές κοινωνικές ανισότητες, το πλήρες αδιέξοδο του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, τη συγκέντρωση του πλούτου σε ακόμη λιγότερα χέρια, την εκτεταμένη διαφθορά, τη διαιώνιση του πλέγματος οικονομικών εξαρτήσεων. Ταυτόχρονα, έχει παγιωθεί το νέο πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης που συμπυκνώνει τις δομικές αντιθέσεις των κοινωνιών της ηπείρου. Με προγραμματικούς όρους, στις εκλογικές αναμετρήσεις έρχονται συνήθως αντιμέτωπες μια μεταρρυθμιστική προοδευτική και αριστερή ατζέντα με μια νεοφιλελεύθερη δεξιά με έντονα ακροδεξιά ιδεολογικά ερείσματα ενώ την ίδια στιγμή οι κινηματικές πρωτοβουλίες συγκρούονται με τη συντηρητική αναδίπλωση και τα εκτεταμένα δίκτυα διαφθοράς και διαπλοκής. Όμως, το ιστορικό και πολιτικό φορτίο του παρελθόντος είναι παρόν στις διεργασίες ως συμβολικό βάρος και ως ισχυρό αποτύπωμα. Ο απόηχος του επαναστατικού αναβρασμού και του ανοιχτού ορίζοντα κοινωνικού μετασχηματισμού από τη μια και η μαύρη σκιά των στρατιωτικών δικτατοριών και της απροκάλυπτης καθεστωτικής και παρακρατικής βίας από την άλλη σφραγίζουν με τον τρόπο τους τη δυναμική και τις αντιφάσεις των βαθύτερων διεργασιών στις λατινοαμερικάνικες κοινωνίες. Οι πρόσφατες εξελίξεις στη Χιλή, τη Βραζιλία, την Κολομβία, το Περού αλλά και όσα προηγήθηκαν παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον και αποτελούν απαραίτητες ψηφίδες για την κατανόηση των επίδικων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε αυτή την πυκνή συγκυρία, τα γεγονότα συχνά ανατρέπουν εν μία νυκτί τις προβλέψεις. Έτσι και στο αφιέρωμά μας, ο απαιτούμενος χρόνος προετοιμασίας του δεν μας επέτρεψε να συμπεριλάβουμε τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στο Περού. Πιστεύουμε όμως πως το σύνολο των κειμένων αποδίδει ένα εναργές «στιγμιότυπο» της κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης σε αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής σήμερα.

(Από το editorial του Ανδρέα Μαράτου)

 

* Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συγγραφέων τους.

 

Περιεχόμενα του Τεύχους #5:

• Editorial | Ανδρέας Μαράτος
• H Λατινική Αμερική και η Καραϊβική σε ένα σταυροδρόμι πολλαπλών προκλήσεων | Karina Batthyány, Pablo Vommaro
• Η Βραζιλία μετά την νίκη του Λούλα | Κώστας Δουζίνας
• Χωρίς τον φόβο τού να είσαι γυναίκα | Mônica Dias Martins
• Με τους Λούλα ντα Σίλβα και Γουστάβο Πέτρο προχωράει η Αριστερά στη Λατινική Αμερική | Nicolás Lynch
• Καπιταλιστική κρίση, λαϊκές εξεγέρσεις και ορίζοντες ανατροπής στην Κολομβία. Εισαγωγικές σημειώσεις σχετικά με τον εκλογικό θρίαμβο του Ιστορικού Συμφώνου | Carolina Jiménez Martín, José Francisco Puello-Socarrás
• Ξεπερνώντας τη στενομυαλιά και μαθαίνοντας να κοιτάμε μακριά | Augusto Castro
• Η πανδημία ως ευκαιρία κινητοποίησης της Δεξιάς στην Αργεντινή | Julián Rebón
• Ανισότητες και νεαρά άτομα στην Αργεντινή: γενιές και διαθεματικότητα | Yussef Becher
• Χιλή: Απόψεις για την ευρεία απόρριψη του νέου προοδευτικού Συντάγματος |
  Franck Gaudichaud και Miguel Urrutia
• Όψεις της κοινωνίας και της πολιτικής κουλτούρας της Χιλής: Τρεις χιλιανές ακτιβίστριες μιλάνε για την κοινωνική εξέγερση, το νέο Σύνταγμα, την ήττα και την ελπίδα | Τη συνέντευξη πήρε και μετέφρασε από τα ισπανικά η Μαρία Χαϊδοπούλου Βρυχέα

 

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το τεύχος παρακάτω – τα μεμονωμένα κείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτό θα αναρτηθούν σταδιακά στο site μας στην ενότητα “Άρθρα”.

Download (PDF, Unknown)