Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2023 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών η 17η κατά σειρά Ετήσια Διάλεξη στη Μνήμη του Νίκου Πουλαντζά, με προσκεκλημένη ομιλήτρια την Lynne Segal, ομότιμη καθηγήτρια Ψυχολογίας και Σπουδών Φύλου στο κολλέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, η διάλεξη της οποίας είχε τίτλο “Η πολιτική της ριζοσπαστικής φροντίδας”.
Παρακολουθείστε το βίντεο της ετήσιας διάλεξης του 2023 εδώ:
Τμήμα του κοινού που παρακολούθησε την Ετήσια Διάλεξη δια ζώσης από το αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Η Lynne Segal ανέπτυξε στη διάλεξή της ένα ιδιαίτερα επίκαιρο θέμα, αναδεικνύοντας τις πολλαπλές -ταξικές, φυλετικές και ιδίως έμφυλες- διαστάσεις της φροντίδας, τόσο σε επίπεδο ατομικών σχέσεων όσο και σε επίπεδο κοινωνίας και κρατικής πολιτικής. Επισήμανε ότι η έννοια της φροντίδας πρέπει να γίνεται αντιληπτή με το ευρύτερο περιεχόμενό της, όχι δηλαδή μόνο ως η άμεση μέριμνα για της φυσικές και συναισθηματικές ανάγκες των άλλων, αλλά και ως αναγνώριση της ανθρώπινης αλληλεξάρτησης και της κοινής ευαλωτότητάς μας, σε αντίθεση προς την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη αντιπαραβολή της αυτονομίας του ατόμου προς την εξάρτηση από τους άλλους, την έμφαση στην ατομική ανθεκτικότητα κ.λπ.
Η Lynne Segal υπενθύμισε επίσης ότι ο καπιταλισμός και η ανάπτυξη στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην -τυπική και άτυπη- εργασία φροντίδας και κοινωνικής αναπαραγωγής και στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η φροντίδα υποτιμάται συστηματικά, ακριβώς επειδή είναι συνήθως εργασία που παρέχεται από τις γυναίκες της εργατικής τάξης, και κυρίως με μεταναστευτικό υπόβαθρο, παρά το γεγονός ότι στις πλούσιες χώρες υπάρχει, όπως ανέφερε, ένα τεράστιο έλλειμμα φροντίδας. Συνέδεσε δε το ζήτημα της φροντίδας με διαστάσεις όπως ο ηλικιακός ρατσισμός και το ζήτημα της φροντίδας των ηλικιωμένων, την ανισότητα που προκύπτει από την αναπηρία, αλλά και την αλληλεγγύη στους πρόσφυγες/στις προσφύγισσες και στους μετανάστες/στις μετανάστριες.
Τέλος, η Lynne Segal ξεκίνησε τη διάλεξή της με μια συναισθηματικά φορτισμένη εκτενή αναφορά στην ακραία βία που ασκείται αυτή τη στιγμή στη Γάζα από το καθεστώς Νετανιάχου, τονίζοντας την ανάγκη για κατάπαυση του πυρός, ενώ επισήμανε και ευρύτερα την άνοδο της ακροδεξιάς διεθνώς, που “σκοτεινιάζει τον ορίζοντα”, όπως είπε, θυμίζοντας και την εκλογική επιτυχία των ακροδεξιών κομμάτων στην Ελλάδα, στη 10η επέτειο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα.
Η φετινή ομιλήτρια, Lynne Segal.
Την Lynne Segal καλωσόρισε και προλόγισε εκ μέρους του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς ο πρόεδρός του και καθηγητής στο κολλέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Κώστας Δουζίνας. Ο Κώστας Δουζίνας μίλησε για τη ζωή και το έργο της Lynne Segal, υπενθυμίζοντας και την πολιτική και κινηματική δράση της παράλληλα προς την ακαδημαϊκή και συγγραφική δουλειά της, ενώ υπογράμμισε τη σημασία μιας συζήτησης για τη φροντίδα σήμερα και στάθηκε σε στιγμές της πρόσφατης ελληνικής πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας, όπου οι πρακτικές φροντίδας αποτέλεσαν την αιχμή της κινηματικής δράσης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την υποδοχή των προσφύγων στο λιμάνι του Πειραιά και την εκεί οργάνωση της αλληλεγγύης. Τέλος, ο Κώστας Δουζίνας αναφέρθηκε επίσης στην ιστορία της Ετήσιας Διάλεξης, που πραγματοποιείται αδιάλειπτα από το 2007 και έχει φιλοξενήσει σημαντικές μορφές της διεθνούς αριστερής διανόησης, και ευρύτερα στην ιστορία του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς.
Κώστας Δουζίνας και Lynne Segal
* Μπορείτε να παρακολουθήσετε την Ετήσια Διάλεξη του 2023 στα ελληνικά (εδώ) αλλά και στα αγγλικά (εδώ).