Ιφιγένεια Καμτσίδου / Η πανδημία και η αναχώρηση του δικαίου (απόσπασμα – προδημοσίευση)
Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς προδημοσιεύει ένα εκτεταμένο απόσπασμα της μελέτης της αναπληρώτριας καθηγήτριας Συνταγματικού Δικαίου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιφιγένειας Καμτσίδου, που πρόκειται να δημοσιευτεί στο τχ. 3/2020 του επιστημονικού περιοδικού Δικαιώματα του Ανθρώπου, με τίτλο “Η πανδημία και η αναχώρηση του δικαίου”.
Το απόσπασμα που δημοσιεύουμε φέρει τον (υπό)τιτλο “Η παραμέληση της ιστορίας και της εμπειρίας: πώς η πανδημία του Covid-19 μετατρέπεται σε «συντακτική στιγμή»” και σε αυτό η Ιφ. Καμτσίδου αναδεικνύει το γεγονός ότι “η προσέγγιση της νομοθεσίας και των δημόσιων πολιτικών της πανδημίας του Covid-19 με στόχο να δειχθεί ότι αυτές δεν διέρρηξαν την συνταγματική πλαισίωση της εξουσίας, αποδίδει συνταγματικότητα σε κανόνες η θέσπιση των οποίων δικαιολογείται μόνον από τις έκτακτες περιστάσεις. […] Με τον τρόπο αυτό, όμως, η επιφύλαξη υπέρ του νόμου χάνει τα εγγυητικά χαρακτηριστικά της και μετατρέπεται σε μια λευκή επιταγή προς τον νομοθέτη να εισάγει οποιοδήποτε περιορισμό στα δικαιώματα, φτάνει να επικαλεσθεί την ανάγκη εξυπηρέτησης μια «προτιμώμενης» ελευθερίας ή σκοπού υπέρτατου δημοσίου συμφέροντος, που αυτός θα προσδιορίσει ανέλεγκτα, δεδομένου ότι η αρχή της αναλογικότητας είναι ένα από τα θύματα της πανδημίας. Όπως θα εξηγηθεί πιο κάτω, ο νομοθέτης και ο δικαστής θα καθορίζουν το νόημα των συνταγματικών διατάξεων με βάση τις πραγματικές συνθήκες και την αντίληψή τους γι’ αυτές και το Σύνταγμα από τυπικό και αυστηρό θα τείνει να μετατραπεί σε ελαστικό και ήπιο. Με αυτήν την έννοια η πανδημία του Covid-19 μπορεί να αναδειχθεί σε συντακτική στιγμή.”