To Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς συμμετέχοντας στις κινητοποιήσεις που διοργανώθηκαν με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, η οποία  πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη,23-29 Σεπτέμβρη του 19, υλοποίησε διαδικτυακή καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τις περιβαλλοντικές, κοινωνικοπολιτικές και έμφυλες διαστάσεις της κλιματικής αλλαγής.

#Fridaysforfuture #climatestrike #change_the_system_not_the_climate

 

 

Ενότητα 1: Κλιματική Αλλαγή

Οι κλιματικές συνθήκες στον πλανήτη μεταβάλλονται διαρκώς μέσα στον χρόνο. Μόνο κατά τα τελευταία 650.000 χρόνια έλαβαν χώρα 7 κύκλοι ανάπτυξης και συρρίκνωσης των παγετώνων. Η τελευταία εποχή των παγετώνων έληξε απότομα πριν από 7.000 χρόνια σηματοδοτώντας την αρχή της σύγχρονης κλιματικής εποχής και του ανθρώπινου πολιτισμού.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους κλιματικούς κύκλους οφείλονταν σε πολύ μικρές παραλλαγές της τροχιάς της Γης, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την αλλαγή της ποσότητας της ηλιακής ενέργειας που λαμβάνει ο πλανήτης μας.

Ωστόσο, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (ICPP), η τρέχουσα αύξηση της θερμοκρασίας είναι πρωτοφανής και οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως αυτή αναπτύχθηκε από τα μέσα του 20ού αιώνα και έπειτα. Ο παραπάνω ισχυρισμός υποστηρίζεται και από αρχαία ή παλαιοκλιματικά στοιχεία, τα οποία μας αποκαλύπτουν ότι η τρέχουσα αύξηση της θερμοκρασίας έχει ρυθμό δέκα φορές ταχύτερο σε σχέση με το μέσο ποσοστό αύξησης της θερμοκρασίας κατά την περίοδο του τέλους της εποχής των παγετώνων! Βρισκόμαστε μπροστά σε μια κλιματική κρίση που μας αφορά όλους/ες!

 

Στη Συμφωνία για το Κλίμα του Παρισιού, οι κυβερνήσεις συμφώνησαν να προσπαθήσουν να συγκρατήσουν την αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5°C. Για να γίνει κατανοητό τι ακριβώς σημαίνει αυτός ο στόχος, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) ανέλαβε να εκπονήσει ειδική έκθεση για το ζήτημα. Η έκθεση επί της ουσίας καταλήγει πως ο πλανήτης μας δεν αντέχει αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από 1,5°C. Ωστόσο, με τα σημερινά δεδομένα η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη αναμένεται να ξεπεράσει τους 3°C, αφήνοντας πίσω κάθε ελπίδα περιορισμού της στον 1,5 °C. Το να εμποδίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη πάνω από το όριο των 2 °C είναι και τεχνολογικά εφικτό και οικονομικά προσιτό. Όσο νωρίτερα λαμβάνονται μέτρα τόσο αποτελεσματικότερα και λιγότερο δαπανηρά είναι.

Η αλλαγή του κλίματος έχει ήδη εμφανή αποτελέσματα. Οι μεταβολές που προκαλούνται θα επιφέρουν με τη σειρά τους σοβαρές επιπτώσεις στην ακεραιότητα των οικοσυστημάτων, τους υδατικούς πόρους, τη δημόσια υγεία, την προσφορά τροφής, τη βιομηχανία, τις γεωργικές καλλιέργειες, τις μεταφορές και τις υποδομές. Η σοβαρότητα των αναμενόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής κυμαίνεται ανάλογα με την περιφέρεια.

Ενότητα 2:  Φύλο και Κλιματική Αλλαγή

Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής προκαλεί ήδη εκτεταμένες κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές απώλειες και ανθρώπινο πόνο σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η κλιματική αλλαγή διαβρώνει τις ανθρώπινες ελευθερίες και περιορίζει τις επιλογές. Ωστόσο, οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος δεν κατανέμονται ισομερώς, με τις γυναίκες να φέρουν συχνά το μεγαλύτερο βάρος επιπτώσεων αυτών.

 

    

 

Ενότητα 3: Κλιματική Αλλαγή και Φτώχεια

Αν δεν ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της αδικίας της κλιματικής αλλαγής, εκείνοι που διαθέτουν τους λιγότερους πόρους, χώρες και ιδιώτες, θα είναι περισσότερο ευάλωτοι στις αρνητικές συνέπειές της. Αντίθετα εκείνοι που έχουν στη διάθεσή τους περισσότερους πόρους και εξουσία θα είναι και πάλι οι πρώτοι που θα επωφεληθούν από τις μεταβολές που θα προκληθούν στην οικονομία στην προσπάθεια να οδηγηθούμε σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

 

 

Ενότητα 4: Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα

Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που θα αντιμετωπίσουν σοβαρότατο πρόβλημα από την εξάντληση των υδατικών πόρων, ενώ μεγάλα τμήματα της επικράτειάς της κινδυνεύουν με ερημοποίηση. Όπως φαίνεται στον χάρτη με τα αντίστοιχα στοιχεία η Στερεά Ελλάδα, η Θεσσαλία, τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη σημειώνουν εξαιρετικά υψηλές βαθμολογίες στον δείκτη πιέσεων υδάτινων αποθεμάτων.

Η βαθμολογία του δείκτη προκύπτει από την αναλογία της συνολικής ζήτησης νερού προς τους διαθέσιμους ανανεώσιμους υδατικούς πόρους. Στη ζήτηση περιλαμβάνονται οι οικιακές, οι βιομηχανικές, οι αρδευτικές, οι κτηνοτροφικές –βιώσιμες και μη βιώσιμες– χρήσεις νερού. Οι διαθέσιμοι ανανεώσιμοι υδατικοί πόροι περιλαμβάνουν τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα και εξετάζουν την επίδραση των, διαρκώς αυξανόμενων, καταναλωτών νερού και των μεγάλων φραγμάτων πάνω στην καθοδική διαθεσιμότητα των υδατικών πόρων.

 

Ενότητα 5: Κλιματική Αλλαγή στον κόσμο

Έχει πλέον τεκμηριωθεί από σωρεία δεδομένων πως η κλιματική αλλαγή θα έχει διαφορετικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη ευημερία στις διάφορες περιοχές του πλανήτη. Η πολυπλοκότητα, όμως, των χωρικών σχέσεων με το κλίμα και τις γεωγραφικές ανισότητες στη δημογραφική ανάπτυξη της ανθρωπότητας καθιστούν σχεδόν αδύνατη τη δημιουργία παγκόσμιων δεικτών των προβλεπόμενων περιφερειακών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι χώρες «εξάγουν» το μεγαλύτερο μέρος της βλάβης που προκαλούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) καθώς η ατμόσφαιρα της Γης αναμειγνύεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο βαθμός, όμως, στον οποίο οι χώρες επηρεάζονται από τις κλιματικές αλλαγές που προκύπτουν από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου εξαρτάται από τη διανομή της κλιματικής ευπάθειας. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα αποτελέσματα μελετών διαπιστώνεται μια τεράστια παγκόσμια ανισότητα: Οι 20 από τις 36 χώρες με τις υψηλότερες εκπομπές είναι από τις λιγότερο ευάλωτες στις αρνητικές επιπτώσεις των μελλοντικών κλιματικών αλλαγών. Αντιστρόφως, 11 από τις 17 χώρες με χαμηλές ή μέτριες εκπομπές GHG είναι εξαιρετικά ευάλωτες στις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, τα μελλοντικά σενάρια εκπομπών δείχνουν ότι αυτή η ανισότητα θα επιδεινωθεί σημαντικά μέχρι το 2030.