Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη 27 Απριλίου οι εργασίες του διήμερου συνεδρίου του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, στο Innovathens της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων, με τίτλο:
Ασφάλεια: Αντιστρέφοντας τη συζήτηση
Από την “ατομική ευθύνη”
στην πολύπλευρη συλλογική ασφάλεια
Στα συνολικά εννιά πάνελ του συνεδρίου, τόσο οι εισηγήσεις όσο και η συζήτηση με το κοινό ανέδειξαν τις πολλαπλές διαστάσεις της ασφάλειας, από μία προοδευτική και κοινωνικά προσανατολισμένη οπτική, οι οποίες περιλαμβάνουν οικονομικές, κοινωνικές, γεωπολιτικές, περιβαλλοντικές αλλά και θεσμικές/δικαιικές παραμέτρους.
Την ίδια στιγμή, από τη διήμερη συζήτηση αναδείχθηκε η στενή διασύνδεση μεταξύ των επιμέρους παραμέτρων της ασφάλειας. Για παράδειγμα, όπως επισημάνθηκε από πολλούς εισηγητές και εισηγήτριες, η εργασιακή ασφάλεια, άρα οι σταθερές εργασιακές σχέσεις, περιλαμβανομένου του ζητήματος της διευθέτησης του εργάσιμου χρόνου, δεν είναι μόνο παράμετρος που αφορά την ασφάλεια κάθε υποκειμένου και την ασφάλεια και υγεία στην εργασία, αλλά επιδρά π.χ. στην ασφαλή λειτουργία μίας σειράς κρίσιμων δομών και υπηρεσιών, όπως οι συγκοινωνίες και μεταφορές, το σύστημα υγείας κ.ο.κ. Αντίστοιχα, το οικονομικό και παραγωγικό μοντέλο και οι θεμελιώδεις επιλογές και κατευθύνσεις του, επηρεάζουν λόγου χάρη τις επενδύσεις που γίνονται στη συντήρηση, βελτίωση και ανάπτυξη των δημόσιων υποδομών, την επάρκεια και καθολική πρόσβαση σε μια σειρά αγαθά από τα οποία εξαρτάται η ασφάλεια του καθενός και της καθεμίας, καθώς και μια σειρά άλλες διαστάσεις της ασφάλειας, ακόμα και η με τη στενή έννοια εθνική ασφάλεια.
Αναλυτικότερα:
Άνοιγμα/Εισαγωγή
– Δανάη Κολτσίδα, διευθύντρια ΙΝΠ
Όπως εξήγησε στην εισαγωγική της ομιλία η διευθύντρια του Ινστιτούτου, Δανάη Κολτσίδα, στον αντίποδα της κοινής σοφίας, σύμφωνα με την οποία η ασφάλεια ανήκει στην ατζέντα της Δεξιάς και είναι έννοια συντηρητική, η επιλογή του ΙΝΠ να ανοίξει αυτή τη συζήτηση εξηγείται από πολλές απόψεις. Εκτός της ιστορικής και φιλοσοφικής καταγωγής της ασφάλειας από τις απαρχές της νεωτερικότητας, όπως τόνισε, η ιδέα της ασφάλειας, ως το αίτημα για μια ασφαλή, ήρεμη και προστατευμένη ζωή, είναι πρωταρχικής σημασίας και άρα πρώτα απ’ όλα δεν μπορεί να αγνοηθεί, ειδικά από την Αριστερά.
Η Δ. Κολτσίδα υπενθύμισε ότι η κυριαρχία του “αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού” είναι αυτή που μετέφερε στο συντηρητικό πεδίο τη συζήτηση περί ασφάλειας, εκδοχές του οποίου είδαμε πρόσφατα και στη χώρα μας, σε περιπτώσεις όπως η προστασία έναντι της πανδημίας, η πρόσβαση σε θεμελιώδη αγαθά όπως η ενέργεια, αλλά και στην πιο ακραία και, δυστυχώς, τραγική εκδοχή της στο δυστύχημα των Τεμπών, ενώ την ίδια στιγμή περιορίστηκαν δραστικά δικαιώματα, όπως π.χ. με την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τις διαδηλώσεις, την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για τη νόμιμη κήρυξη απεργίας, την πανεπιστημιακή αστυνομία, αλλά και την τραμπικής έμπνευσης ρητορική σε βάρος των μεταναστών και προσφύγων, καθώς και την πρόσφατη υπόθεση των παρακολουθήσεων.
Όπως είπε, “το στοίχημα για την Αριστερά και τις προοδευτικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις σήμερα, όχι στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη, είναι να ανακτήσει την έννοια της ασφάλειας ως ένα κατ’ εξοχήν δικό της πολιτικά και αξιακά πεδίο. Να σταθεί δίπλα στους ανθρώπους που νιώθουν να χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Και να τους προτείνει μια εναλλακτική, προοδευτική, πολύπλευρη και συλλογική πρόταση για την ασφάλεια“.
Χαιρετισμοί/Παρεμβάσεις μέσω βίντεο
– Tunç Soyer, δήμαρχος του μητροπολιτικού δήμου Σμύρνης (Izmir) της Τουρκίας
– Yolanda Diaz, αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Οικονομίας της Ισπανίας, επικεφαλής της πολιτικής πλατφόρμας Sumar
Παρεμβάσεις μέσω βίντεο πραγματοποίησαν στο πλαίσιο του συνεδρίου δύο σημαντικές διεθνείς προσωπικότητες, ο Tunç Soyer και η Yolanda Diaz.
Συγκεκριμένα:
Ο δήμαρχος του μητροπολιτικού δήμου Σμύρνης (Izmir) της Τουρκίας, Tunç Soyer, αναφέρθηκε στους άξονες της πολιτικής του δήμου που επιδιώκει τον ολιστικό μετασχηματισμό της πόλης σε αρμονία με τη φύση, μεταξύ των ανθρώπων, με το παρελθόν και με την αλλαγή, τόνισε τη σημασία της συνεργασίας σε δύσκολους καιρούς και περιέγραψε τις πολλές διαστάσεις της ασφάλειας, εκφράζοντας την ελπίδα ότι το συνέδριο του Ινστιτούτου θα αποτελέσει την αφορμή περαιτέρω συνεργασίας και υπενθυμίζοντας την πρωτοβουλία του δήμου Σμύρνης και της τουρκικής Ένωσης για την Ειρήνη και Επικοινωνία στο Αιγαίο (APCA) για τη διπλωματία των πόλεων στην περιοχή.
Η αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Οικονομίας της Ισπανίας, Yolanda Diaz, αναφέρθηκε στη σημασία που έχει μια συζήτηση για την ασφάλεια, ειδικά στη σημερινή συγκυρία και με τον πόλεμο στην Ουκρανία σε εξέλιξη, ενώ υπογράμμισε τη διαφορά που έχει ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται την ασφάλεια η Δεξιά και η Αριστερά. Επίσης τόνισε ότι η ισπανική Αριστερά, και ειδικά η νέα πολιτική πλατφόρμα Sumar, της οποίας η ίδια ηγείται, αγωνίζεται από κοινού με τον ΣΥΡΙΖΑ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Δείτε το βίντεο του χαιρετισμού της Yolanda Diaz εδώ
Πάνελ 1 | Η Ελλάδα και η Ευρώπη στον κόσμο
Θεματική I: Η παγκόσμια διάσταση της ασφάλειας
Το πρώτο πάνελ του συνεδρίου, με τίτλο Η Ελλάδα και η Ευρώπη στον κόσμο, αντιμετώπισε τη διεθνή και εθνική διάσταση της ασφάλειας, προσεγγίζοντας με έναν σύγχρονο και προοδευτικό τρόπο “παραδοσιακές” διαστάσεις του σκληρού πυρήνα της ασφάλειας, όπως η εξωτερική πολιτική, η άμυνα, η διπλωματία, αλλά και τα ιδιαίτερα επίκαιρα θέματα, ιδίως μετά τη ρωσική εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία, της πυρηνικής απειλής, της μετανάστευσης και της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας και πολιτικής συλλογικής ασφάλειας.
Στο πάνελ αυτό, το οποίο συντόνισε ο δημοσιογράφος της εφημερίδας “Η Αυγή”, Κώστας Αργυρός, συμμετείχαν η πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της IPPNW και αντιπρόσωπος της ICAN στην Ελλάδα, Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου, ο ναύαρχος ε.α. και πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης, η καθηγήτρια Συγκριτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και πρώην ευρωβουλευτής, Μαριλένα Κοππά, ο καθηγητής Στρατηγικής και κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, Αθανάσιος Πλατιάς και η νομικός και υποψήφια διδάκτωρ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Γεωργία Σπυροπούλου.
Πάνελ 2 | Ασφάλεια στις δημόσιες μεταφορές και συγκοινωνίες
Θεματική II: Ένα ασφαλές φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον
Το δεύτερο και πλέον επίκαιρο πάνελ του συνεδρίου, μετά το δυστύχημα στα Τέμπη, είχε τίτλο Ασφάλεια στις δημόσιες μεταφορές και συγκοινωνίες και αποτελούνταν αποκλειστικά από εκπροσώπους των εργαζομένων στους κλάδους αυτούς, ώστε να αναδειχθεί ακριβώς ο ρόλος των συνδικάτων στην προστασία γενικά του κοινωνικού συνόλου, όπως φάνηκε και στην πρόσφατη τραγωδία.
Συγκεκριμένα, υπό τον συντονισμό του δημοσιογράφου της εφημερίδας “Η Αυγή” και του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας, Νίκου Μορφονιού, ο πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Μηχανοδηγών (Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης), Κώστας Γενιδούνιας, ο γραμματέας οικονομικού της Ομοσπονδίας Συνδικάτων Μεταφορών Ελλάδος (ΟΣΜΕ), Αθανάσιος Καραμητόπουλος, η Α’ αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδος (ΕΕΕΚΕ), Όλγα Τόκη, και το μέλος των ΔΣ της Ένωσης Μονίμων Υπαλλήλων ΟΛΠ και της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων Λιμανιών Ελλάδος (ΟΜΥΛΕ), Αναστασία Φρατζεσκάκη, ανέδειξαν ανάγλυφα τον ρόλο που παίζουν στην ασφάλεια των μεταφορών και των συγκοινωνιών τόσο οι σταθερές εργασιακές σχέσεις και η προστασία εργασιακών δικαιωμάτων, όπως ο εργάσιμος χρόνος και η ανάπαυση των εργαζομένων, όσο και η επένδυση σε σύγχρονες ποιοτικές υποδομές. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι -ανεξάρτητα από τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρου και κλάδου μεταφορών και συγκοινωνιών (σιδηρόδρομος, αεροπλοΐα, ναυτιλία, ακτοπλοΐα, αστικές συγκοινωνίες κ.λπ.)- οι παραπάνω διαπιστώσεις αναδείχθηκαν ως κοινές και οριζόντες.
Πάνελ 3 | Δημόσιες, σύγχρονες και ασφαλείς υποδομές και δίκτυα
Θεματική II: Ένα ασφαλές φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον
Ζητήματα αιχμής, όπως η αντισεισμική θωράκιση των υποδομών και κτισμάτων της χώρας, η οδική ασφάλεια, η κυβερνοασφάλεια, αλλά και ο δημόσιος χαρακτήρας του νερού και των δικτύων ύδρευσης/αποχέτευσης και η έμφυλη διάσταση της ασφάλειας στις πόλεις μας, αναδείχθηκαν εξίσου και στο τρίτο πάνελ του συνεδρίου με τίτλο Δημόσιες, σύγχρονες και ασφαλείς υποδομές και δίκτυα.
Όπως προέκυψε από τις εισηγήσεις που έκαναν η αρχιτεκτόνισσα και ιδρύτρια της ερευνητικής ομάδας Urbana, Εύα Γρηγοριάδου, ο καθηγητής Οδοποιΐας και Οδικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Νίκος Ηλιού, ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, Γιάννης Κρεστενίτης, ο security engineer και υποψήφιος διδάκτορας του ΕΑΠ, Μανώλης Μαυροφίδης, και ο αναπληρωτής πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), Άρης Χατζηδάκης, το ζήτημα των πολιτικών προτεραιοτήτων, ιδίως σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις στις υποδομές, ο σχεδιασμός, αλλά και η διάσταση της συμμετοχής των πολιτών στις σχετικές αποφάσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικά όταν πρόκειται για το σχεδιασμό της ασφάλειας των υποδομών και δικτύων, ακόμα και σε πεδία που θεωρούνται απρόσιτα για το ευρύ κοινό, όπως αυτό της κυβερνοασφάλειας.
Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος της “Εφημερίδας των Συντακτών, Κώστας Ζαφειρόπουλος.
Πάνελ 4 | Κοινωνικό κράτος και φροντίδα
Θεματική III: Η κοινωνικο-οικονομική διάσταση της ασφάλειας
Στο Κοινωνικό κράτος και φροντίδα και στο ρόλο τους ως παραμέτρων ασφάλειας, όχι μόνο για τα ευάλωτα πρόσωπα αλλά δυνητικά για καθέναν και καθεμία ήταν αφιερωμένο το τέταρτο πάνελ του συνεδρίου, με τη συμμετοχή της προέδρου του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (ΣΚΛΕ), Τριανταφυλλιάς Αθανασίου, της ομότιμης καθηγήτριας του Τομέα Πολεοδομίας και Χωροταξίας του ΕΜΠ και πρώην προέδρου του ΙΝΠ, Ντίνας Βαΐου, του καθηγητή Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ/Ευαγγελισμό, Γιάννη Καλομενίδη και της δρ. Πολεοδομίας του ΕΜΠ και ερευνήτριας σε θέματα πόλης και κατοικίας, Δήμητρας Σιατίτσα.
Αναλυτικότερα, αναδείχθηκε ο ρόλος γενικά της φροντίδας, τυπικής και άτυπης, την οποία παρέχουν κυρίως γυναίκες, αλλά και η σημασία και οι προκλήσεις που αφορούν επιμέρους διαστάσεις του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής πολιτικής, τόσο συνολικά όσο και ειδικότερα μετά την εμπειρία της πανδημίας, όπως η πρωτοβάθμια κοινωνική φροντίδα, το δημόσιο σύστημα υγείας -και ιδίως οι διαφορετικές πολιτικές που ασκούνται από μια νεοφιλελεύθερη και από μια προοδευτική σκοπιά στο πεδίο αυτό- και η στεγαστική πολιτική και η εξασφάλιση του δικαιώματος σε προσιτή και ποιοτική κατοικία.
Το πάνελ αυτό συντόνισε ο δημοσιογράφος της εφημερίδας “Η Αυγή”, Αντώνης Ραυτόπουλος.
Πάνελ 5 | Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι: Η ανάσχεση της κλιματικής κρίσης και η προστασία του περιβάλλοντος ως προϋποθέσεις της ασφάλειας
Θεματική II: Ένα ασφαλές φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον
Τις πολλαπλές διαστάσεις της κλιματικής κρίσης και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, τις συνέπειές τους στο οικοσύστημα, αλλά και στην ανθρώπινη κοινωνία, με μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους να είναι η κλιματική μετανάστευση, και κυρίως τη σημασία αντιμετώπισης των σχετικών κινδύνων, τόσο μέσω της εξάλειψης των αιτίων τους όσο και μέσω της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των υποδομών και των κοινωνιών μας, ανέδειξε το πέμπτο πάνελ του συνεδρίου, το οποίο εγκαινίασε τη δεύτερη μέρα των εργασιών του και είχε τίτλο Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι: Η ανάσχεση της κλιματικής κρίσης και η προστασία του περιβάλλοντος ως προϋποθέσεις της ασφάλειας.
Στο συγκεκριμένο πάνελ, που συντόνισε ο δημοσιογράφος του left.gr, Χρήστος Σίμος, συμμετείχαν οι Κώστας Κάβουρας, υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής πολιτικής της WWF Ελλάς, Σπυριδούλα Ντεμίρη, δρ. χημικός μηχανικός, ειδική σε θέματα κλιματικής αλλαγής, και Μανώλης Πλειώνης, διευθυντής και πρόεδρος του ΔΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ.
Πάνελ 6 | Εργασιακή και οικονομική ασφάλεια: Η αγνοημένη αλλά αναπόσπαστη διάσταση της ασφάλειας
Θεματική III: Η κοινωνικο-οικονομική διάσταση της ασφάλειας
Εισάγοντας την κοινωνικο-οικονομική διάσταση της ασφάλειας, το έκτο πάνελ, με τίτλο Εργασιακή και οικονομική ασφάλεια: Η αγνοημένη αλλά αναπόσπαστη διάσταση της ασφάλειας ανέδειξε τη σημασία της αντιμετώπισης της εργασιακής επισφάλειας, καθώς και την επίδραση που έχει το χαμηλό εισόδημα και ιδίως η αμοιβή με τον κατώτατο μισθό στην καθημερινότητα, στις κοινωνικές σχέσεις, στην ψυχολογία αλλά και στην πολιτική συμπεριφορά των ανθρώπων, αξιοποιώντας και σχετικές μελέτες του ΙΝΠ, τη σημασία της προστασίας των εισοδημάτων και της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών έναντι των πληθωριστικών πιέσεων, αλλά και το ρόλο των συντάξεων και του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης ως παράγοντα ασφάλειας ειδικά για τους ηλικιωμένους και τις ηλικιωμένες και τις πιέσεις είτε μείωσης των συντάξεων είτε ιδιωτικοποίησης των σχετικών συστημάτων που έχουν ασκηθεί στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ιδιαίτερα επίκαιρη δε, καθώς το συνέδριο συνέπεσε με τη σχετική Παγκόσμια Ημέρα, είχε η παρέμβαση σχετικά με την ασφάλεια και υγεία στην εργασία, τις επαγγελματικές ασθένειες και τα εργατικά ατυχήματα στη χώρα μας.
Στο πάνελ αυτό συμμετείχαν ο διδάσκων και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κωνσταντίνος Θεοδωρίδης, η οικονομολόγος και ερευνήτρια στο Economic and Social Research Institute (ESRI) στο Δουβλίνο, Θεανώ Κακουλίδου, η πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων Επιθεώρησης Εργασίας και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Σταυρούλα Παπαδημητρίου, και οι οικονομολόγοι και μέλη του ΔΣ του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, Θόδωρος Παρασκευόπουλος και Μαρίκα Φραγκάκη, ενώ τον συντονισμό έκανε η δημοσιογράφος της “Εφημερίδας των Συντακτών”, Χριστίνα Κοψίνη.
Δείτε το βίντεο του έκτου πάνελ εδώ
Πάνελ 7 | Βιώσιμη και ανθεκτική οικονομία – Ένα παραγωγικό μοντέλο που θα προάγει την ασφάλεια
Θεματική III: Η κοινωνικο-οικονομική διάσταση της ασφάλειας
Το έβδομο πάνελ του συνεδρίου με τίτλο Βιώσιμη και ανθεκτική οικονομία – Ένα παραγωγικό μοντέλο που θα προάγει την ασφάλεια εστίασε, όπως δείχνει και ο τίτλος, σε μακροοικονομικές, δημοσιονομικές και παραγωγικές διαστάσεις της ασφάλειας και στο ερώτημα πώς μπορεί να διαμορφωθεί μια οικονομική πολιτική και ένα παραγωγικό υπόδειγμα ανθεκτικά, βιώσιμα και δίκαια.
Αναλυτικότερα, μέσα από τις παρεμβάσεις των Γεράσιμου Ζαχαράτου, ομότιμου καθηγητή Τουριστικής Οικονομικής και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Πατρών και πρώην γ.γ. του Υπουργείου Τουρισμού, Σπύρου Κίντζιου, πρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεόδωρου Μητράκου, οικονομολόγου και πρώην υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Αγγελικής Μητροπούλου, υποψήφιας διδάκτορα στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, και Γιώργου Χουλιαράκη, πρώην αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών και οικονομικού συμβούλου στην Τράπεζα της Ελλάδος, αναδείχθηκαν ζητήματα όπως η επίτευξη μιας ισόρροπης και συμπεριληπτικής ανάπτυξης ως προϋπόθεσης της κοινωνικής συνοχής και η σημασία της δημοσιονομικής εξισορρόπησης και της απομείωσης του χρέους κατά τις περιόδους της ανάπτυξης, αλλά και επιμέρους διαστάσεις του αναπτυξιακού μοντέλου με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώρα μας και για το ερώτημα της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας, όπως η τουριστική οικονομία, ο ρόλος του αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος και, φυσικά, η διάσταση της νησιωτικότητας.
Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος της “Εφημερίδας των Συντακτών”, Γιάννης Κιμπουρόπουλος.
Δείτε το βίντεο του έβδομου πάνελ εδώ
Πάνελ 8 | Έγκλημα, αστυνόμευση, ποινή: Πέρα από την κυρίαρχη αντίληψη της ασφάλειας
Θεματική IV: Ασφάλεια, ελευθερία, δικαιώματα: Έννοιες ασύνδετες ή παραπληρωματικές; Ο ρόλος του κράτους δικαίου και της δικαιοσύνης
Εισάγοντας την προβληματική της σχέσης ανάμεσα στην ασφάλεια, την ελευθερία και τα δικαιώματα, το όγδοο πάνελ, το οποίο συντόνισε ο δημοσιογράφος του ραδιοφωνικού σταθμού “105,5 Στο Κόκκινο”, Νίκος Σβέρκος, είχε τίτλο Έγκλημα, αστυνόμευση, ποινή: Πέρα από την κυρίαρχη αντίληψη της ασφάλειας.
Ειδικότερα, οι τοποθετήσεις των Μιχάλη Καλογήρου, δικηγόρου και πρώην υπουργού Δικαιοσύνης, Στάθη Κοντού, υποψήφιου διδάκτορα Κοινωνικής Ψυχολογίας και εν ενεργεία αξιωματικού της ΕΛ.ΑΣ., Νίκου Κουλούρη, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του ΔΠΘ και προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Εγκλήματος και του Κοινωνικού Ελέγχου (ΕΕΜΕΚΕ), Γιώργου Παπανικολάου, αναπληρωτή καθηγητή Εγκληματολογίας στη Νομική Σχολή του Northumbria University του Ηνωμένου Βασιλείου, και Κλειώς Παπαπαντολέων, δικηγόρου με ειδίκευση στο Ποινικό Δίκαιο και στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και πρώην προέδρου της Ελληνικής Ένωσης για τηα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απάντησαν σε ερωτήματα όπως το αν οι εξαντλητικές ποινές ή η “περισσότερη, συχνότερη και αυστηρότερη” φυλάκιση εγγυώνται πράγματι την ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου, ανέδειξαν τις κοινωνικές παραμέτρους του εγκληματικού φαινομένου, αλλά και τη σημασία που έχει η αποτελεσματική εξιχνίαση και δίωξη των εγκλημάτων. Σχολιάζοντας την ελληνική πολιτική επικαιρότητα, οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες στο πάνελ αυτό παρουσίασαν την πολιτική της σημερινής κυβέρνησης για την αστυνομία, με μία αυταρχική λογική, αλλά και συνέκριναν τον ελληνικό ποινικό κώδικα -που αποτελεί συχνά αντικείμενο συζήτησης και κριτικής ως δήθεν πολύ επιεικής- με τα ισχύοντα στα ποινικά συστήματα της υπόλοιπης Ευρώπης.
Πάνελ 9 | Προς μια ανοιχτή έννοια της ασφάλειας: Το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα ως προϋπόθεση κάθε ασφάλειας
Θεματική IV: Ασφάλεια, ελευθερία, δικαιώματα: Έννοιες ασύνδετες ή παραπληρωματικές; Ο ρόλος του κράτους δικαίου και της δικαιοσύνης
Κλείνοντας το διήμερο του συνεδρίου, το ένατο και τελευταίο πάνελ, με τον τίτλο Προς μια ανοιχτή έννοια της ασφάλειας: Το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα ως προϋπόθεση κάθε ασφάλειας, ανέδειξε επιμέρους πτυχές όπου τα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και η δημοκρατία -φαινομενικά- συγκρούονται με την κυρίαρχη αντίληψη περί ασφάλειας, όπως π.χ. το ζήτημα της ιδιωτικότητας. Επίσης συζήτησε κριτικά όχι μόνο την γενικά κυρίαρχη αντίληψη περί ασφάλειας, που περιορίζεται στο πεδίο του αγγλικού security και αγνοεί το safety, αλλά και ειδικότερα τον λόγο της ακροδεξιάς περί ασφάλειας και τον τρόπο που εργαλειοποιούνται θέματα όπως η μετανάστευση. Εξάλλου, το πάνελ αυτό είχε κατά κάποιον τρόπο και έναν χαρακτήρα συμπερασμάτων και για το λόγο αυτό σχολιάστηκε ιδιαίτερα ο πολυεπίπεδος χαρακτήρας της ασφάλειας, που αναδείχθηκε μέσα από τα προηγούμενα πάνελ του συνεδρίου, αλλά και η σύνδεση του θέματος του συνεδρίου με την ελληνική πολιτική επικαιρότητα και τα θέματα που αναδεικνύονται ενόψει των εκλογών, από την επέκταση του φράχτη στον Έβρο μέχρι το ρόλο και τις δημόσιες παρεμβάσεις του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Στο πάνελ αυτό συμμετείχαν, ο Στέφανος Βιτωράτος , δικηγόρος, Partner DLE και συνιδρυτής των Homo Digitalis, ο Κώστας Δουζίνας , Πρόεδρος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, καθηγητής Νομικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Κολέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, η Ιωάννα Μεΐτάνη, συντονίστρια του Σημείου για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς και ο Δημήτρης Χριστόπουλος, καθηγητής Πολιτειολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών, ενώ τον συντονισμό έκανε η Ευγενία Λουπάκη, δημοσιογράφος στο Κόκκινο 105,5.
Ευχαριστούμε τους χορηγούς επικοινωνίας του συνεδρίου: Η Αυγή, Στο Κόκκινο 105,5, Η Εποχή, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Left.gr
* Την ευθύνη για τη διοργάνωση του συνεδρίου είχαν οι Δανάη Κολτσίδα, νομικός-πολιτική επιστήμονας και διευθύντρια του ΙΝΠ, Γεράσιμος Κουζέλης, ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ και μέλος του ΔΣ του ΙΝΠ, και Θόδωρος Παρασκευόπουλος, οικονομολόγος και μέλος του ΔΣ του ΙΝΠ.
Η ομάδα του ΙΝΠ που εργάστηκε για την πραγματοποίησή του αποτελείται από τις εξής συνεργάτιδες και συνεργάτες του Ινστιτούτου: Ελευθερία Αγγέλη, ερευνήτρια, Ελένη Γεωργίου, υπεύθυνη επικοινωνίας, Ελένη Γκρίνγουδ, ερευνήτρια, συντονίστρια της θεματικής “Οικονομία-Παραγωγή-Βιώσιμη Ανάπτυξη”, Βαγγία Λυσικάτου, ερευνήτρια, συντονίστρια της θεματικής “Περιβάλλον-Κλιματική Κρίση-Οικολογία”, Σωτήρη Μαυροκεφαλίδη, υπεύθυνο διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης, Δανάη Παππά, γραφίστρια, Κατερίνα Τσατσαρώνη, ερευνήτρια, συντονίστρια της θεματικής “Εργασία-Κοινωνικό Κράτος-Αλληλεγγύη”, και Μαρία Χαϊδοπούλου-Βρυχέα, ερευνήτρια, συντονίστρια της θεματικής “Τεχνολογία & Γνώση”.