Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2023 στον Πολυχώρο Σπούτνικ, η πρώτη από τις εκδηλώσεις με αντικείμενο τις πλευρές της σύγχρονης πολιτικής και κοινωνικής κρίσης που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, με τίτλο:
Αντιδιανοουμενισμός ή το μίσος για την επιστήμη και τη θεωρία: Πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις
Στην εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Σπύρος Ραπανάκης, παρακολούθησε ένα πολυπληθές κοινό τόσο δια ζώσης όσο και μέσω της διαδικτυακής αναμετάδοσης.
Παρακολουθείστε το βίντεο της εκδήλωσης εδώ:
Αναλυτικότερα:
Τον κύκλο των παρεμβάσεων άνοιξε ο Κώστας Δουζίνας, καθηγητής Νομικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Κολέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και πρόεδρος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, η παρέμβαση του οποίου είχε τίτλο “Αντιδιανοουμενισμός ή ο θάνατος του διανοούμενου”. Ο Κ. Δουζίνας επιχείρησε να απαντήσει στο ερώτημα αν υπάρχουν σήμερα διανοούμενοι και ποια είναι η ευθύνη τους, επιχειρώντας μια ιστορική αναδρομή στην έννοια αλλά και μια διάκριση μεταξύ του (δημόσιου) διανοούμενου και του “ειδικού” (expert) που είναι εξαιρετικά χρήσιμος για την εξουσία, συνδυάζοντας την απέχθεια για την κριτική θεωρία και τους διανοούμενους του με τη μεταπολιτική υποχώρηση της δημοκρατίας.
Στη συνέχεια, ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας, διευθυντής του Ερευνητικού Τμήματος “Cancer, Vessels, Biology and Therapeutics” INSERM U938 και καθηγητής Αιματολογίας στο Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ογκολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, ο οποίος εστίασε ειδικότερα στο πεδίο των επιστημών υγείας και την πρόσφατη εμπειρία της πανδημίας, κάνοντας όμως ευρύτερης αξίας παρατηρήσεις, κυρίως σε ό,τι αφορά στην ταξική διάσταση της υγείας και στον ταξικό ρόλο της επιστήμης, τη σημασία της εμπιστοσύνης, τη σύνδεση της έρευνας με τις κοινωνικές ανάγκες, το ρόλο της εξουσίας και του κράτους και την εργαλειοποίηση της επιστήμης κ.ο.κ.
Στη δική της παρέμβαση, με τίτλο “Ο αντιδιανοουμενισμός & ο (ψευδο)αντι-ελιτισμός ως πολιτική στρατηγική: Κριτική & εναλλακτικές”, η Δανάη Κολτσίδα, νομικός και πολιτική επιστήμονας, διευθύντρια του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς και αντιπρόεδρος του δικτύου transform! Europe, παρουσίασε τις βασικές πολιτικές χρήσεις του αντιδιανοουμενισμού και της στοχοποίησης της επιστήμης και της τέχνης από την εξουσία, και ιδίως τις δυνάμεις της ακροδεξιάς, υπογραμμίζοντας ότι ο αντιδιανοουμενισμός δεν αποτελεί γενικώς μίσος προς τη διανόηση και την επιστήμη, αλλά όχημα επίθεσης στις μη αρεστές στην εξουσία ιδέες και στην αριστερά, ενώ ανέλυσε τους λόγους για τους οποίους ο αντιδιανοουμενισμός δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσει πολιτική στρατηγική για την αριστερά.
Τέλος, τον κύκλο των παρεμβάσεων έκλεισε ο Άρης Στυλιανού, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος τόνισε την ανάγκη ισορροπίας μεταξύ υπεράσπισης της διανόησης και αποφυγής του ελιτισμού, υπογραμμίζοντας ότι “όλοι οι άνθρωποι είναι δυνάμει διανοούμενοι”. Προσεγγίζοντας το θέμα της εκδήλωσης από την πλευρά της πολιτικής θεωρίας, ο Άρης Στυλιανού έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις θεωρίες συνωμοσίας, ως έκφανση της ιδεολογικής πρόσληψης του κόσμου, η οποία ποτέ δεν είναι δυνατόν να εξαλειφθεί πλήρως, γιατί η επιστημονική πρόσληψη του κόσμου δεν απαντά σε πτυχές όπως τα συναισθήματα κ.λπ. Στην κατεύθυνση αυτή, ο Άρης Στυλιανου επισήμανε ότι θα μπορούσε να είναι βοηθητικό το φιλοσοφικό έργο διανοητών όπως Σπινόζα, που αναγνωρίζει περισσότερες πλευρές/κατηγορίες γνώσης. Τέλος, επισήμανε ότι κάθε εξουσία έχει ανάγκη από κάποιους διανοούμενους.
Δείτε μερικά χαρακτηριστικά φωτογραφικά στιγμιότυπα:
