Ανισότητες, νεοφιλελευθερισμός και ευρωπαϊκή ενοποίηση. Προοδευτικές απαντήσεις.

Οι ανισότητες ήρθαν στο προσκήνιο ως πολιτικό ζήτημα πρώτου μεγέθους κατά τη διάρκεια της πρόσφατης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Το διεθνές κίνημα Occupy, τα Panama και Paradise Papers, η επικράτηση του Τραμπ στις ΗΠΑ, η ψήφος του αγγλικού λαού υπέρ του Brexit, η κρίση της ευρωζώνης, η απόκλιση της περιφέρειας της Ε.Ε. και η περιθωριοποίηση εκτεταμένων κοινωνικών στρωμάτων με τις πολιτικές λιτότητας, η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού και της εθνικιστικής δεξιάς και ακροδεξιάς, σήμαναν συναγερμό.

Οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες είναι ενδογενείς στις καπιταλιστικές κοινωνίες, αλλά οι μεγάλες επαναστάσεις, τα κινήματα του 19ου και 20ού αιώνα για την κοινωνική απελευθέρωση, και οι αγώνες των λαών για κοινωνική δικαιοσύνη τις περιόρισαν σημαντικά. Η έκρηξή τους την τελευταία πεντηκονταετία οφείλεται στην παγκόσμια επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού, στην αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου υπέρ του κεφαλαίου και των πλουσιότερων τάξεων, καθώς και στην ανεξέλεγκτη λειτουργία του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και των φορολογικών παραδείσων.

Οι μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες της εποχής μας αποτελούν μεγάλη πρόκληση για τις προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης. Η αντιμετώπισή τους –μαζί με το αίτημα του εκδημοκρατισμού– θα πρέπει να τεθεί στον πυρήνα ενός πολιτικού σχεδίου της ευρωπαϊκής Αριστεράς που θα απαντά στο μείζον κοινωνικό ζήτημα της παρούσας συγκυρίας, πώς δηλαδή οι τάξεις και τα κοινωνικά στρώματα που έχουν πληγεί σε όλη την Ευρώπη από την οικονομική κρίση και την παγκοσμιοποίηση, και έχουν εξωθηθεί ή εγκαταλειφθεί στο περιθώριο, θα μπορέσουν να ενσωματωθούν ξανά μέσα σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο και ένα σχέδιο ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που, αφενός, θα ανοίγουν προοπτικές βελτίωσης της ποιότητας ζωής τους και, αφετέρου, θα κατοχυρώνουν ίσα δικαιώματα συμμετοχής στον παραγόμενο πλούτο, εντός ενός πλαισίου δίκαιης ανάπτυξης και δημοκρατικής εκπροσώπησης.

 

Συγγραφείς:

Έφη Αχτσιόγλου │ Μιχάλης Βακαλούλης │ Πάολα Βίλα │ Άννα Βουγιούκα │ Διονύσης Ν. Γράβαρης │ Γιάννης Δραγασάκης │ Μαρία Καραμεσίνη │ Σκα Κέλερ │ Αριστέα Κουκιαδάκη │ Κωνσταντίνα Κούνεβα │ Τζέρεμι Λίμαν │ Ελεονόρα Ματεάτσι │ Θεόδωρος M. Μητράκος │ Βάλτερ Μπάιερ │ Γκαμπριέλα Μπερλόφα │ Ραφαέλ Μουνιόζ ντε Μπουστίγιο │ Γκέρχαρντ Μπος │ Δημήτρης Παπαδημούλης │ Νίκος Παΐζης │ Χρίστος Παπαθεοδώρου │ Δημήτρης Παρσάνογλου │ Βέρνερ Ράζα │ Τζιλ Ρούμπερι │ Βίμερ Σάλβερντα │ Αλίνα Σάντορ │ Άννα-Μαρία Σιμονάτσι │ Ευκλείδης Τσακαλώτος │ Γκάμπι Τσίμερ│ Αλέξης Τσίπρας│ Θεανώ Φωτίου

Επιμέλεια: Μαρία Καραμεσίνη